Open Monumentendag 2024.

Dit is een mooie gelegenheid om de oude begraafplaats (geen kerkhof) te bezoeken.
Naast de begraafplaats woont Gerard Brusselaars, de vroegere schoenwinkel en schoenmaker.
Het is een zonnige dag en zijn vrouw zit al klaar om mij ontvangen.
Er zijn al meer bezoekers.
Wanneer Gerard terug is loopt hij met mij mee over de oude begraafplaats.

Op zoek naar het graf van Jacoba Bogers

Ik vertel Gerard wat het doel is van mijn bezoek.
Ik ben op dit moment oude testamenten - grond aankopen - hypothecaire aktes - etc van de familie Bogers aan het digitaliseren.
Deze publiceer ik dan op internet onder https://bogers.nu/documenten-testamenten-aktes/
Zo kwam ik ook een akte/machtiging tegen van Jacoba Bogers / Petrus Veraart.

In het boekje "De oude begraafplaats aan de Dorpstraat in Halsteren" een uitgave van de Heemkundekring Halsteren 2021 staat dat Jacoba Bogers en Petrus Veraart daar begraven liggen.
Dus vandaar mijn nieuwsgierigheid om de graven te bezoeken.

Volmacht voor Jacobus Bogers

Volmacht door den heer Petrus Gerardus Veraart en diens echtgenoote Mejuffrouw Jacoba Bogers,
renteniers wonende te Halsteren aan:
Den heer Jacobus Bogers landbouwer en korenmolenaar wonende te Halsteren
Jacobus is mijn overgrootvader.In het boekje "De oude begraafplaats aan de Dorpstraat in Halsteren" een uitgave van de Heemkundekring Halsteren 2021 staat dat Jacoba Bogers en Petrus Veraart daar begraven liggen.
Dus vandaar mijn nieuwsgierigheid om de graven te bezoeken.
Jacoba (Jacoba) Bogers is geboren op maandag 10 april 1826 in Bergen op Zoom, dochter van Leonardus (Leonardus) Bogers en Magdalena (Helena) de Bruijn. Jacoba is overleden op dinsdag 21 juni 1892 in Halsteren, 66 jaar oud.Zij is begraven in Halsteren. Jacoba trouwde, 40 jaar oud, op donderdag 15 november 1866 in Bergen op Zoom met Petrus Gerardus (Petrus) Veraart, 60 jaar oud. Petrus is geboren op maandag 10 februari 1806 in Bergen op Zoom, zoon van Johannes Baptist (Johannes) Veraart en Anna Catharina (Anna) Tholenaars. Hij is gedoopt op maandag 10 februari 1806 in Bergen op Zoom. Petrus is overleden op zaterdag 13 augustus 1892 in Halsteren, 86 jaar oud. Hij is begraven in Halsteren.

Bidprentje-Jacoba-Veraart-Bogers-Halsteren-1826-1892

Helaas hebben we het graf of de graven van Jacoba en Petrus niet gevonden. Ik denk dat we er te snel voorbij zijn gelopen. Want volgens de plattegrond van de oude begraafplaats kun je zien waar de overledenen begraven zijn. De inventarisatielijst van welke persoon waar begraven ligt kunt u zien in onderstaand overzicht. Bron: Heemkundekring Halsteren 2021

Verborgen graf Henrica Rubbens

Henrica was de oudste dochter van Burgemeester Rubbens.
Zij stierf op 4 augustus 1840, 9 jaar oud.
Haar graf is ontdekt in 2010 tijdens het snoeien van 2 taxusbomen.
Een ervan bedekte het graf. (Vandaar dat zij ook niet op de namenlijst staat, mijn conclusie.)
Het gietijzeren kruis laat zien dat het een kindergraf is, door de engelen kopjes op het kruis.
Ze ligt daar 1e klas begraven. Later is haar vader in 1873 daar ook begraven.
Van de overgebleven taxusstam heeft Dhr de Koning uit Steenbergen een engelenbeeld gemaakt.

Graf met ijzeren kruis van Henrica Rubbens met het engelenbeeld.
Achter haar het graf van haar vader Burgemeester Hendrik Rubbens

Hendrik Henricus Rubbens Burgemeester Halsteren geboren Halsteren 19 mei 1803 overleden Halsteren 7 september 1873 ambtsperiode 1836 - 1873

Gedachtenisplaatje bidprentje Burgemeester Hendrik Rubens. Hij was ook bierbrouwer in Halsteren op de Halve Maan.

Grafmonument Petrus Verbeek

Bezoek 30 Augustus 1900 van Mr. A.E.J. baron Van Voorst tot Voorst Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant
Door het stichten van de Verbeekstichting door Verbeek, een zwager van Testers, wordt de gemeente financieel zeer ontlast.
Doordat ± 60 meisjes daar ter school gaan;
het bestuur heeft aan de gemeente eene subsidie gevraagd voor eene bewaarschool.
Wordt dat subsidie verleend, dan wordt ook de meisjesschool vergroot, en Halsteren niet gedrukt door de invoering van leerplicht.
Bron bhic.nl

Grafmonument Petrus Verbeek

Plattegrond graven oud kerkhof Halsteren

Namenlijst: Wie ligt er begraven op de oude begraafplaats te Halsteren?
Jacob Verburg - Pastoor Jordens - P.G. Verbeek
A. Verbeek - Pastoor Gouverneur - Jadot
Hissette - Pastoor Wijtvliet - Weingartner
Korst - Pastoor Goverde - P.v. Treijen (Romme)
Verbeek(de Wit) - Van .Meel (Adriaansen) - Verbeek (v/d Boom)
De Ram - Boonman - Pastoor Schoen
Van .Es (Van Tilburg) - De Wit (Schoutens) - Roels
P.Korst - Verswijveren - Van Vugt
Rubbens - Fam. de Ram - Smits (Rijk)
Fam de Bie (Joanna, Joannnes, Petronella)
Testers (de Bie) - Testers (Verbeek) - Geers (Verbeek)
Anna v. Beckhoven - Adriana de Grauw
Bern. De Grauw(secr-ontv) - Veraart (Bogers)
Bogers (Veraart) - Albada Jelgersma
V/d Boom (Moerbeek) - Bovée (Geers)

Bron: Heemkundekring Halsteren Lepelstraat.

20 september 2024 bezoek van Gerard Brusselaars aan Frank Bogers.

Op het voorste gedeelte liggen de katholieken begraven en zeg maar achter de scheidingslijn vanaf nummer 27 de protestanten

20 september 2024 bezoek van Gerard Brusselaars
Gerard had een inventarisatie lijst bij zich van de namen en plaatsen waar de graven zich bevinden.
Deze was destijds opgesteld door Jan Hagenaars van de gemeente Halsteren.
Op de lijst de namen vermeld met hun sterfdatum. Tevens een situatie schets van welke graven waar liggen. De namen en de graven zijn genummerd om zo te achterhalen wie waar ligt.
Opmerking: De gehele complete tekening en namen kunt u ook vinden bij het WBA

Jacoba Bogers gevonden ;-)

Jacoba Veraart Bogers heeft nummer 20.
Dat is op de plattegrond rechts onderaan.
Gerard weet zich nu te herinneren dat dat het graf is van Jacoba Bogers.
Hij wijst het graf aan in het boek op blz 13, rechts bovenaan.
Het gietijzeren kruis heeft klimop blaadjes en is vanaf boven afgebroken.
Het hart op het kruis was voorzien van haar naam.
Zo dat is dan ook weer opgehelderd.
Mijn vraag aan Gerard: "En haar man dan, Petrus Veraart…….." helaas daar moest hij het antwoord op schuldig blijven.

Graf Jacoba Veraart Bogers 1826-1892. Foto Bron: Heemkundekring Halsteren Lepelstraat.

Foto uit 1990: De 2 taxusbomen met onder de rechtse boom het verborgen graf van Henrica Rubbens Bron BHIC

Foto uit 2022 van Jan Taheij met de 2 gesnoeide taxusbomen, onder de rechtse boom, was het kindergraf van Henrica Rubbens verborgen.

Foto uit 1990: Graven van Pastoor Schoen / Van Es Van Tilburg. Bron BHIC

Foto uit 1990: Graven graftombe van Boveé / Geers. Bron BHIC

Foto 1901 De begraafplaats met de Calvarieberg: Bron WBA

Foto 1916: Woning van de familie Hoek-Korst naast de begraafplaats, met links de beukenhaag. Bron WBA

Oude begraafplaats Halsteren op Google Maps

Lijkenhuisje Halsteren in de verkoop

Lijkenhuisje Halsteren

Interview met Gerard Brusselaars 24-11-2020 uit de krant bron BndeStem

Het lijkenhuisje in Halsteren gaat in de verkoop.
De gemeentelijke taxateur is al langs geweest.
Vrijwillig toezichthouder Gerard Brusselaars snapt het niet.
,Een deel van een oude begraafplaats verkopen gaat zomaar niet."
BEN VAN DEN AARSSEN

Een kijkje door de poort naar de oude begraafplaats in Halsteren

Tijdens een rondwandeling in Halsteren op het kerkhof foto Florence Imandt

Brusselaars woont al zijn leven lang in het huis naast het kerkhofje aan de Dorpsstraat. Op verzoek van de gemeente houdt hij als buurman een oogje in het zeil en verzorgt de openstelling op zaterdagmiddag van de allang niet meer gebruikte begraafplaats. De geschiedenis van de dodenakker gaat terug naar 1829. Begraven in de kerk mocht niet meer. Er was een nieuwe rustplaats nodig. De heg, de taxussen en beukenbomen dateren allemaal uit die beginperiode. De meeste zijn sinds lang niet meer gesnoeid. ,,Ze groeien naar Onze-Lieve- Heer toe." Als geen ander heeft Brusselaars zich verdiept in de geschiedenis van de oude begraafplaats.
Het lijkenhuisje is van 1872. Er heerste cholera in de streek. De epidemie had vele doden tot gevolg, ook in Halsteren. ,,Thuis opbaren mocht niet meer." Brusselaars laat een foto van vroeger zien, uit 1980. De ligusterheg liep nog over de volle breedte van het lijkenhuisje. Er zijn sindsdien taxusbomen verdwenen. En ook het kruis op het dak is er niet meer. Het lijkenhuisje wordt door Brusselaars altijd gebruikt als hij bij zijn rondleidingen van wal steekt met zijn verhalen over de unieke dodenakker.
Vlinder
Generaties lang is de plek met rust gelaten. Zodat er ook bijzondere planten en insecten voorkomen. Planten die je nergens anders ziet, precies op het randje van de Brabantse Wal, op de scheiding van polderklei en zand. Brusselaars laat een foto zien van een blauw weeskind, een zelden waargenomen vlinder. Op de begraafplaats voelt het weeskind zich thuis. ,,Hier is nooit kunstmest gebruikt." Het lijkenhuisje zelf is een schatkamer van verhalen. Aan de muur wordt verteld over de uit Bolsward afkomstige familie Jelgersma. Een telg uit dat Friese geslacht rust op de begraafplaats. De familie werd in Bergen op Zoom bekend als eigenaar van een kledingwinkel, in wat nu het Vierkantje is.

In Friesland hadden ze een apotheek waar onder andere chlorine werd verkocht, destijds het beste medicijn tegen de gevreesde cholera waar het huisje zijn bestaan aan dankt. De historie van in Halsteren ingekwartierde Tholenaren komt aan bod, gevlucht van het in 1944 door de Duitsers deels onder water gezette eiland. Voor Brusselaars is het levende geschiedenis. ,,Wij hebben ook mensen van Tholen in huis gehad." Jacob Verburg is een Zeeuw die voor eeuwig in de Brabantse bodem rust. ,,Bijna allemaal zijn die Tholenaren na de oorlog herbegraven op het eiland, hij niet." Brusselaars wijst op andere details. In de oude balken staat de handtekening van gemeentelijk werkman De Kock. Graffiti uit het begin van de vorige eeuw. We moeten ons langs een antieke draagbaar wurmen. De kar staat sinds lang te rusten, net als de doden verderop. ,,Voor het laatst gebruikt bij de Watersnoodramp." Brusselaars vestigt de aandacht op een paar vergeten kruisen, tegen de muur van het huisje. De ouderdom is het gietijzeren erfgoed aan te zien. Brusselaars wijst op de kleine dingen. De ranken klimop op het kruis. ,,Symbool voor eeuwig leven. Klimop blijft altijd groen."

GERARD BRUSSELAARS: ,,DEZE BEGRAAFPLAATS VERTELT EEN STUK UNIEKE HALSTERSE GESCHIEDENIS." FOTO MARCEL OTTERSPEER/PIX4PROFS

Op een mooie lente dag een kijkje op de oude begraafplaats, waar het lijkenhuisje van Halsteren staat.

Brusselaars zelf trad in de voetsporen van zijn vader. Hij werd schoenmaker in het dorp. ,,Dat was niet de bedoeling." Hij had voor zichzelf een andere loopbaan uitgestippeld. Hij had al een baan in Parijs, in 1957. ,,Ik wilde in de mode." Na zijn pensionering ging hij schilderen. Met vier basiskleuren maakt hij zijn eigen verftinten. Zijn werk is te zien, in wat vroeger een deel van de winkel was. ,,Mijn mancave." Schilderen wilde hij eigenlijk altijd al, zijn hele leven lang. De zaak en het gezin vroegen alle aandacht.

Ook was Brusselaars lang brandweerman. ,,Ik heb het nog tot brigadecommandant geschopt." Herenboeren Drie hartinfarcten hebben hem aan het denken gezet. Het was nu of nooit met dat schilderen. ,,Je weet dat de tijd schaars wordt." Het is een gedachte die past bij een bezoek aan een oud kerkhof, op een mooie herfstdag. Veel grond op de begraafplaats is eigendom van rijke Halsterse families van weleer. Het geslacht Testers ligt er, herenboeren en bouwers van de villa die nu de Viersprong heet. De Ram natuurlijk ook, de concurrerende familie die Villa De Beek liet optrekken.

Het zijn vooral de graven van notabelen die bewaard zijn gebleven. In de ongewijde grond rusten ook zo'n 150 ongedoopte kinderen. Er bloeien nog paarse bloemetjes, ver in november. ,,Grasklokjes", weet Brusselaars. De toezichthouder hoopt dat de gemeente haar verkoopplan voor het lijkenhuisje intrekt. Hij wijst op rapporten van de vereniging Terebinth, die zich inzet voor het behoud van funerair erfgoed. ,,De grafmonumenten, de ommuring en het lijkenhuisje horen bij elkaar. Deze begraafplaats vertelt een stuk unieke Halsterse geschiedenis. Een deel van zo'n oude en waardevolle begraafplaats verkopen gaat zomaar niet. Zeker niet als de families die hier begraven liggen hun hakken in het zand zetten. Het is een krankjorum idee."

Schets van Jan Hagenaars met graven op de oude begraafplaats in Halsteren

Film Rinus van Wezel 10-09-2011 over de oude begraafplaats met Gerard Brusselaars

Impressie lijkenhuisje Halsteren

Tot de volgende keer, groeten Frank Bogers.