Vaccinatiebewijzen door de eeuwen heen
Van het historische pokkenbriefje tot het digitale coronabewijs: bijna elke generatie heeft een eigen bewijs van bescherming tegen ziekte. Op deze pagina deel ik mijn persoonlijke archief, waarin je kaartjes, briefjes en documenten tegenkomt – onder andere het pokkenbriefje van 1957 – en ontdek je hoe de rol van vaccinatiedocumenten zich door de tijd heeft ontwikkeld.
Allerlei bewijzen kaarten en brieven waar tegen ik ben gevaccineerd vanaf 1954. En dat zijn er nogal wat.
Inenting tegen pokken. Pokkenbriefje
De ondergetekende N. Flinkenflögel geneeskundige,
gevestigd te Steenbergen verklaart, dat hij Franciscus R. M. Bogers
geboren op 27-2- '54 opgenomen in het bevolkingsregister der gemeente
Halsteren (centrale bevolkingsregister) op 8-12-'54 heden bleek, heeft
ingeënt tegen pokken, en naar heden bleek , hem met goed gevolg.
Dagtekening: 17-12-1954 Handtekening van de geneeskundige:
Dus op 8 december ingeënt tegen pokken en 9 dagen later gecontroleerd. (gegeneraliseerde uitslag ?)
Afgifte bewijs inenting pokken.
De geneeskundige geeft dit bewijs binnen veertien dagen
aan de belanghebbende af.
(Art. 7 van de wet van 1 Juni 1865, Stb. 60, regelende de uitoefening
der geneeskunst, zoals deze wet is gewijzigd, laatstelijk bij de wet
van 5 Maart 1953.)
De achterzijde van het pokkenbriefje
Mijn verzameling van vaccinatiebewijzen
In mijn familie-archief bewaarde mijn vader een overzichtelijke verzameling
documenten over vaccins en inentingen, variërend van een pokkenbriefje
tot latere inentingskaarten. Zo zie je bijvoorbeeld een officieel document
van mijn pokkeninenting op 8 december 1957, met een controle op 17 december.
Dit toont hoe zorgvuldig vakmannen te werk gingen.
INENTINGSKAART VOORZIJDE (bladzijde 1)
STAATSTOEZICHT OP DE VOLKSGEZONDHEID GENEESKUNDIGE HOOFDINSPECTIE
119
INENTINGSKAART jongen
Naam: Bogers
Voornamen: Franciscus Renatus Marcellus Maria
Geboortedatum: 27 maart 1954
Geboorteplaats: Halsteren
Adreswijzigingen Halsteren A 279 Slotweg 7
BLOEDGROEP EN RHESUS-FACTOR
Datum bloedgroep Rh-factor laboratorium
Deze kaart zorgvuldig bewaren
INENTINGSKAART ACHTERZIJDE (bladzijde 1 + 4)
Deze kaart is voor Uw kind van groot belang. Bewaar daarom
deze kaart zorgvuldig.
Stel de kaart bij elke inenting aan de arts ter hand met verzoek deze
in te vullen. Raadpleeg steeds Uw arts voor het verrichten der inentingen.
Diphtherie-, kinkhoest- en tetanus-vaccinaties kunnen worden gecombineerd.
In het algemeen worden de volgende leeftijden als tijdstip van inenting
gekozen, tenzij Uw arts redenen heeft hiervan af te wijken.
Pokken - bij voorkeur 3e-6e levensmaand - ter beoordeling van arts -
herhalingen naar omstandigheden
Diphtherie - bij voorkeur 6e-9e levensmaand - herhalingen op kleuter-
en schoolleeftijd
Kinkhoest - ter beoordeling van arts
Tetanus - ter beoordeling van arts - herhaling bij verwonding
Tuberculose - ter beoordeling van arts
Andere vaccinaties naar omstandigheden en op medisch advies
Het pokkenbriefje: ontstaan en betekenis
Het pokkenbriefje was het eerste officiële vaccinatiebewijs in
Nederland, ingevoerd in 1823. Dit certificaat was verplicht voor kinderen
om naar school te mogen – een maatregel die deels werd ingevoerd
vanwege religieuze en maatschappelijke weerstand.
Na de pokkenepidemie in 1870, waarbij duizenden kinderen overleden, kreeg het briefje opnieuw wettelijke status en diende het als toegangsbewijs tot onderwijs. Tegen het einde van de twintigste eeuw was de pokkenvaccinatie vanzelfsprekend verdwenen – pokken was uitgeroeid, en met het wegvallen van het risico verviel ook de noodzaak van het pokkenbriefje
Scheurbriefjes inentingen (bladzijde 2)
3x3 maal ingeënt - alles binnen 2 maanden op een
leeftijd van 2 jaar - tegen Difterie Kinkhoest en Tetanus in de gemeente
Halsteren 21 maart 1956 - 16 april 1956 en 16 mei 1956.
Dus 9 vaccinaties.
Later in 1958 nog 3 vaccinaties tegen polio .
Binnenzijde inentingsboekje (bladzijde 3)
Later in 1958 nog 3 vaccinaties tegen polio
Inenting tegen de pokken in mijn geboorte jaar
Ook nog krasjes gehad op mijn rechter arm in 1960 voor controle tbc
tuberculose en in 1962 nog een keer, maar toen was het een spuitje.
De methodiek is het soort onderzoek. Ik herinner me nog wel dat ik een
keer naar zo een bus moest en longfoto moest laten maken Dat was meer
standaard dan uitzondering
Ik had het boekje genummerd met 119.
Binnenin in het boekje zaten een soort bonnetjes die er werden uitgescheurd.
Zo te zien ben ik in 1955 ook 3 x ingeënt . Er ontbreken 3 bonnetjes
;-)
Het modernere vaccinatiebewijs en corona
Vandaag de dag is het digitale coronabewijs bekend, maar officieel uitgegeven
bewijzen zijn eigenlijk verdwenen binnen de EU. Wat wel mogelijk is,
is een overzicht van je vaccinaties, beschikbaar via platforms zoals
MijnRIVM of via je huisarts of GGD.
Het verschil is groot: waar vroeger elk vaccinresultaat op papier werd vastgelegd (zoals bij mijn pokkenbriefje), gebeurt dat nu grotendeels digitaal, en is het vooral gericht op actuele infectiebestrijding, zoals bij COVID-19.
Op kostschool had ik nummer 158. Hier mijn inentingskaart om aan te kunnen tonen waarvoor ik allemaal ben gevaccineerd.
Mijn laatste vaccinatie was tegen corona in 2021 en 2022 en 2023
en 2024 en 2025.
Als kleuter heb ik in korte tijd meer dan 10 vaccinaties gekregen en
overleefd. (dankzj de vaccinaties).
Dus de coroana vaccinatie zullen we ook wel overleven. Oh ja, en dan
vergeet ik de griepspuiten nog.
Zo dat was het dan, nu ga ik een wijntje drinken op jullie gezondheid.
Mijn zoon heeft long covid en kan nog 1 uurtje per dag een activiteit doen ;-(